ΕΟΚ 16/12/1991 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΛΕΞΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Ηταν η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά την ιστορική σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών στις 13 Απριλίου1992.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η
Ελλάδα θα αναγνωρίσει το ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν
και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, με την
αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν υπάρχει η λέξη
Μακεδονία.
Στη σύσκεψη είχαν λάβει μέρος εκτός του προέδρου της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης,
ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου, η πρόεδρος του ΣΥΝ Μαρία
Δαμανάκη και η γγ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα.
Μετά απο 25 χρόνια, ήταν η Καθημερινή της Κυριακής, απεκάλυψε τι ακριβώς συνέβη στο Προεδρικό
Μέγαρο, καθώς τα πρακτικά της σύσκεψης είχαν κριθεί απόρρητα.
Η σύσκεψη άρχισε με έναν σύντομο πρόλογο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στη συνέχεια ανέλαβε ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τη λύση που προωθούσε ο τότε Πορτογάλος υπουργός Εξωτερικών Ζοάο Πινέιρο, δηλαδή την πρόταση για το όνομα «Νέα Μακεδονία».
Ο κ. Σαμαράς παρουσίασε επτά αντιπροτάσεις με μία βασική διατύπωση: Να αποκλειστεί ο όρος «Μακεδονία» από οποιαδήποτε χρήση και να απειλήσει η Ελληνική κυβέρνηση ότι θα έθετε βέτο στην αναγνώριση της νέας, τότε, χώρας, από την ΕΕ. Μάλιστα πρότεινε ως μέτρο ακόμη και το κλείσιμο των συνόρων με την ΠΓΔΜ.
Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μάθει αν οι θέσεις αυτές ήταν προσωπικές θέσεις του κ. Σαμαρά ή αν εξέφραζαν τη γραμμή της κυβέρνησης. Η απάντηση που έδωσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αρνητική. Ζήτησε από τον τότε υπουργό να αποχωρήσει από τη σύσκεψη ώστε να συνεχιστεί αυτή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, η πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων απορρίφθηκε από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς εκτός από έναν. Ενθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αντώνη Σαμαρά αναδείχθηκε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε ότι χωρίς το άμεσο κλείσιμο συνόρων, αλλά και την απόσυρση προξένου που υπήρχε στη χώρα, το μήνυμα της Αθήνας προς τα Σκόπια και τους εταίρους θα ήταν αδύναμο. Μάλιστα, για να καταρίψει το επιχείρημα της Αλέκας Παπαρήγα η οποία επέμενε ότι δεν πρέπει να συνδέεται το ζήτημα της ονομασίας με την εθνική ασφάλεια, υποστήριξε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη ένα διεθνές σχέδιο μίας «Μεγάλης Μακεδονίας».
Ο τότε Πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη»
Ο ίδιος εξέφραζε και την ανησυχία του σχετικά με την Τουρκία ενώ συχνά παρέπεμπε στις μαζικές διαδηλώσεις που σημειώνονταν σε όλη τη χώρα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα, «ήταν σαφές στους παρόντες ότι ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ λάμβανε σοβαρά υπόψιν τις διαδηλώσεις ως στοιχείο πολιτικού παιγνίου στο εσωτερικό της Ελλάδας». Την ίδια ώρα, σημειώνεται ότι ακόμη και η γγ του ΚΚΕ είχε διαχωρίσει τη θέση της από τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, χαρακτηρίζοντάς τα οργανωμένα από παράλληλους κομματικούς κύκλους…
Η ανάλυση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε ούτε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την επίδειξη σκληρής στάση φοβούμενος την απομόνωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Και κάθε φορά που κλιμακωνόταν η αντιπαράθεση –ιδιαίτερη ψυχρότητα παρατηρήθηκε ανάμεσα στη Δαμανάκη και την Παπαρήγα- παρενέβαινε και υπενθύμιζε ότι η σύσκεψη πρέπει να καταλήξει σε μία κοινή γραμμή ώστε «να μην γελοιοποιηθεί η χώρα».
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απέρριψε την πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων, τονίζοντας τις επιπτώσεις που θα είχε αυτό στις εξαγωγές της χώρας και επισημαίνοντας την ανάγκη να προωθηθεί μία αντιπρόταση που θα λειτουργούσε ως βαλβίδα εκτόνωσης. Μάλιστα, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα, ο τότε πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη».
Σε κάθε περίπτωση, ήταν εμφανές ότι δεν ήταν βέβαιος για τις πραγματικές προθέσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης και για το τι θα έκανε μετά τη σύσκεψη. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης γνώριζε ότι, αν μετά τη σύσκεψη ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριζε ανοιχτά το κλείσιμο των συνόρων, δηλαδή την ίδια πρόταση του κ. Σαμαρά, τότε το ευρύ κοινό θα αντιλαμβανόταν σύμπλευση του υπουργού με την αντιπολίτευση. Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισε, και ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, την καρατόμηση του υπουργού, τονίζοντας, χαρακτηριστικά, ότι αυτός ακολουθούσε «πολιτική που θυμίζει τον χορό του Ζαλόγγου».
Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με μία συμφωνία ανάμεσα σε Καραμανλή, Μητσοτάκη και Παπανδρέου για τη διατύπωση της θέσης ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της νέας χώρας. Και τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι είχε ήδη ετοιμάσει ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε επιμεληθεί ο εξ απορρήτων του, Πέτρος Μολυβιάτης. Και έτσι δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση: Η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν υπάρχει η λέξη Μακεδονία».
Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΥΡΚΟΣ
Η μη συμμετοχή του ΚΚΕ στα συλλαλητήρια στα οποία καλούσαν όλα τα υπόλοιπα κόμματα, οδήγησε στον χαρακτηρισμό «πλην Λακεδαιμονίων» από τον Λεωνίδα Κύρκο, που ανήκε εκείνη την εποχή στον Συνασπισμό.
ΚΑΙ Η ΤΟΤΕ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Με ωριμότητα, που έπεισε και τους πλέον δύσπιστους, αλλά και πατριωτικό παλμό, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες από όλη τη Μακεδονία εξέφρασαν χτες σε μια συγκέντρωση με ιδιαίτερη μαζικότητα και ενωτικό χαρακτήρα την εθνική ευαισθησία τους και την αποφασιστικότητά τους να προασπίσουν την ακεραιότητα, την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του ελληνισμού. (Αυγή 15/2/1992)
Έτσι περιέγραφε η εφημερίδα του Συνασπισμού το συλλαλητήριο που έγινε για το Σκοπινό ζήτημα στη Θεσσαλονίκη το 1992. Μάλιστα στο συλλαλητήριο είχε πάρει μέρος το ιστορικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς.
Λεωνίδας Κύρκος: Επρόκειτο για μια τεράστια λαϊκή εκδήλωση που τη χαρακτήριζε η έντονη ευαισθησία απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια αμφισβήτησης των συνόρων της Ελληνικής Μακεδονίας, πλαστογράφησης της ιστορίας, υφαρπαγής της ιστορικής κληρονομιάς.
Ο Συνασπισμός υιοθέτησε τη θέση για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό του όρου Μακεδονία τα επόμενα χρόνια.
Η σύσκεψη άρχισε με έναν σύντομο πρόλογο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στη συνέχεια ανέλαβε ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τη λύση που προωθούσε ο τότε Πορτογάλος υπουργός Εξωτερικών Ζοάο Πινέιρο, δηλαδή την πρόταση για το όνομα «Νέα Μακεδονία».
Ο κ. Σαμαράς παρουσίασε επτά αντιπροτάσεις με μία βασική διατύπωση: Να αποκλειστεί ο όρος «Μακεδονία» από οποιαδήποτε χρήση και να απειλήσει η Ελληνική κυβέρνηση ότι θα έθετε βέτο στην αναγνώριση της νέας, τότε, χώρας, από την ΕΕ. Μάλιστα πρότεινε ως μέτρο ακόμη και το κλείσιμο των συνόρων με την ΠΓΔΜ.
Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μάθει αν οι θέσεις αυτές ήταν προσωπικές θέσεις του κ. Σαμαρά ή αν εξέφραζαν τη γραμμή της κυβέρνησης. Η απάντηση που έδωσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αρνητική. Ζήτησε από τον τότε υπουργό να αποχωρήσει από τη σύσκεψη ώστε να συνεχιστεί αυτή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, η πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων απορρίφθηκε από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς εκτός από έναν. Ενθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αντώνη Σαμαρά αναδείχθηκε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε ότι χωρίς το άμεσο κλείσιμο συνόρων, αλλά και την απόσυρση προξένου που υπήρχε στη χώρα, το μήνυμα της Αθήνας προς τα Σκόπια και τους εταίρους θα ήταν αδύναμο. Μάλιστα, για να καταρίψει το επιχείρημα της Αλέκας Παπαρήγα η οποία επέμενε ότι δεν πρέπει να συνδέεται το ζήτημα της ονομασίας με την εθνική ασφάλεια, υποστήριξε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη ένα διεθνές σχέδιο μίας «Μεγάλης Μακεδονίας».
Ο τότε Πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη»
Ο ίδιος εξέφραζε και την ανησυχία του σχετικά με την Τουρκία ενώ συχνά παρέπεμπε στις μαζικές διαδηλώσεις που σημειώνονταν σε όλη τη χώρα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα, «ήταν σαφές στους παρόντες ότι ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ λάμβανε σοβαρά υπόψιν τις διαδηλώσεις ως στοιχείο πολιτικού παιγνίου στο εσωτερικό της Ελλάδας». Την ίδια ώρα, σημειώνεται ότι ακόμη και η γγ του ΚΚΕ είχε διαχωρίσει τη θέση της από τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, χαρακτηρίζοντάς τα οργανωμένα από παράλληλους κομματικούς κύκλους…
Η ανάλυση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε ούτε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την επίδειξη σκληρής στάση φοβούμενος την απομόνωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Και κάθε φορά που κλιμακωνόταν η αντιπαράθεση –ιδιαίτερη ψυχρότητα παρατηρήθηκε ανάμεσα στη Δαμανάκη και την Παπαρήγα- παρενέβαινε και υπενθύμιζε ότι η σύσκεψη πρέπει να καταλήξει σε μία κοινή γραμμή ώστε «να μην γελοιοποιηθεί η χώρα».
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απέρριψε την πρόταση για το κλείσιμο των συνόρων, τονίζοντας τις επιπτώσεις που θα είχε αυτό στις εξαγωγές της χώρας και επισημαίνοντας την ανάγκη να προωθηθεί μία αντιπρόταση που θα λειτουργούσε ως βαλβίδα εκτόνωσης. Μάλιστα, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα, ο τότε πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη».
Σε κάθε περίπτωση, ήταν εμφανές ότι δεν ήταν βέβαιος για τις πραγματικές προθέσεις του αρχηγού της αντιπολίτευσης και για το τι θα έκανε μετά τη σύσκεψη. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης γνώριζε ότι, αν μετά τη σύσκεψη ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριζε ανοιχτά το κλείσιμο των συνόρων, δηλαδή την ίδια πρόταση του κ. Σαμαρά, τότε το ευρύ κοινό θα αντιλαμβανόταν σύμπλευση του υπουργού με την αντιπολίτευση. Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισε, και ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, την καρατόμηση του υπουργού, τονίζοντας, χαρακτηριστικά, ότι αυτός ακολουθούσε «πολιτική που θυμίζει τον χορό του Ζαλόγγου».
Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με μία συμφωνία ανάμεσα σε Καραμανλή, Μητσοτάκη και Παπανδρέου για τη διατύπωση της θέσης ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της νέας χώρας. Και τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι είχε ήδη ετοιμάσει ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε επιμεληθεί ο εξ απορρήτων του, Πέτρος Μολυβιάτης. Και έτσι δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση: Η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν υπάρχει η λέξη Μακεδονία».
Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΥΡΚΟΣ
Η μη συμμετοχή του ΚΚΕ στα συλλαλητήρια στα οποία καλούσαν όλα τα υπόλοιπα κόμματα, οδήγησε στον χαρακτηρισμό «πλην Λακεδαιμονίων» από τον Λεωνίδα Κύρκο, που ανήκε εκείνη την εποχή στον Συνασπισμό.
ΚΑΙ Η ΤΟΤΕ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Με ωριμότητα, που έπεισε και τους πλέον δύσπιστους, αλλά και πατριωτικό παλμό, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες από όλη τη Μακεδονία εξέφρασαν χτες σε μια συγκέντρωση με ιδιαίτερη μαζικότητα και ενωτικό χαρακτήρα την εθνική ευαισθησία τους και την αποφασιστικότητά τους να προασπίσουν την ακεραιότητα, την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του ελληνισμού. (Αυγή 15/2/1992)
Έτσι περιέγραφε η εφημερίδα του Συνασπισμού το συλλαλητήριο που έγινε για το Σκοπινό ζήτημα στη Θεσσαλονίκη το 1992. Μάλιστα στο συλλαλητήριο είχε πάρει μέρος το ιστορικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς.
Λεωνίδας Κύρκος: Επρόκειτο για μια τεράστια λαϊκή εκδήλωση που τη χαρακτήριζε η έντονη ευαισθησία απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια αμφισβήτησης των συνόρων της Ελληνικής Μακεδονίας, πλαστογράφησης της ιστορίας, υφαρπαγής της ιστορικής κληρονομιάς.
Ο Συνασπισμός υιοθέτησε τη θέση για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό του όρου Μακεδονία τα επόμενα χρόνια.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου